Trường ĐH Sư phạm Đà Nẵng-diện mạo của giáo dục thời kỳ đổi mới

Quang cảnh lễ trang trọng với sự tham dự của gần 400 đại biểu  

Ân tình lắm bởi trong những ngày hết sức bận rộn kỉ niệm 33 năm Ngày Nhà giáo như thế này mà họ về đây, tay bắt mặt mừng, ngồi hàng giờ ôn lại kỷ niệm của cái buổi ban đầu gian khó ấy. Những người dân đã từng sinh sống ở Hòa Khánh (Quảng Nam-Đà Nẵng) những năm sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng hẳn không thể nào quên dấu hiệu đổi mới đầu tiên trên quê hương đói nghèo và đi qua chiến tranh của họ: đó là dãy trường cao tầng mọc lên trên khoảng đất gần 5 hec ta trước đó còn ngổn ngang xương rồng, dây thép gai và cát trắng; đơn độc với mây trời lồng lộng gió. Nguyên Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Trần Xuân Nhĩ, người hiệu trưởng đầu tiên của nhà trường, nay tuổi đã cao, trở về trường, đứng trên bục phát biểu vẫn xúc động khi nhắc lại cái thời ngôi trường còn là dãy nhà cấp 4, thiếu thốn đủ thứ, gần như là con số không về CSVC. Thạc sĩ Đỗ Tự Tuyết, nguyên Chủ nhiệm Khoa Ngữ văn, cũng trong số GV đầu tiên đặt chân tới ngôi trường tâm sự: “Vào năm 1976, toàn trường chỉ có 2 ban: Ban Khoa học tự nhiên; Ban xã hội. Không CSVC, không giáo trình, tài liệu tham khảo, GV phải quay trở về các trường ĐH, CĐ ở Hà Nội, Vinh…để xin chương trình, mua giáo trình, tài liệu tham khảo và soạn những trang giáo án đầu tiên”…

 Lãnh đạo nhà trường qua các thời kỳ đều về dự Lễ kỉ niệm

Vậy mà hôm nay, trở về với mái trường sư phạm đã trở thành điển hình mẫu mực của cả nước về cảnh quan môi trường này, đều không khỏi ngỡ ngàng: Khuôn viên khang trang, thoáng đãng, rợp bóng cây xanh, với nhiều phòng học, giảng đường đẹp đẽ; thư viện và các phòng thí nghiệm lý, hóa, sinh, phòng thực hành tin học với nhiều nguồn tư liệu đa dạng, thiết bị hiện đại.

Niềm hân hoan của CBGV trong ngày lễ

Một hình ảnh thật ấn tượng: ngay ở tiền sảnh, lối lên tầng 5 để dự lễ, có một gian trưng bày sách, trong đó có khá nhiều sách bồi dưỡng giáo viên, sách thí điểm phục vụ cho CTGDPT mới. Hai nam cán bộ trẻ làm công tác thư viện minh họa để đại biểu mường tượng ra sự công phu của họ khi sắp xếp sách theo hình chữ 40 năm; nhưng tôi lại đeo đuổi một ý nghĩ: Trường đã bắt nhịp rất nhanh sự đổi mới, đi tiên phong trong đổi mới. Từng thước phim về những tháng năm không thể nào quên của nhiều thế hệ đã chung tâm huyết, trí tuệ, sức lực làm nên trang sử truyền thống hào hùng của nhà trường để có được ngày vui hôm nay qua lời thuyết minh của phát thanh viên VTV1 như kéo mọi người xích lại gần nhau hơn. Để rồi họ chợt nhận ra, bất luận trong hoàn cảnh nào, đoàn kết luôn là sức mạnh. Bài học giản đơn vậy nhưng không dễ dàng chút nào, mà phụ thuộc ở người thuyền trưởng vững tay chèo lái con thuyền ĐHSP Đà Nẵng qua bao nhiêu ghềnh thác. Người thuyền trưởng ấy, PGS.TS Nguyễn Bảo Hoàng Thanh đã bày tỏ lòng tri ân sâu sắc đến các thế hệ thầy, cô giáo đã góp phần làm nên tầm vóc, sức sống của ngôi trường trong 40 năm qua: “Sự hiện diện của quý vị…là sự kết nối một cách sinh động hình ảnh truyền thống tốt đẹp của nhà trường”.

PGS.TS Lê Quang Sơn, Phó Hiệu trưởng Trường ĐHSP Đà Nẵng rất nhiều lần khẳng định: yếu tố sống còn của một ngôi trường đại học là chất lượng. Từ sự xác định đúng hướng ấy, trước những yêu cầu ngày càng cao của GD đại học trong đào tạo nguồn nhân lực, những năm qua, cùng với các trường thành viên của ĐHĐN, Trường ĐHSP đã có nhiều nỗ lực, trưởng thành về mọi mặt, được xã hội đánh giá tốt về chất lượng GD-ĐT, là địa chỉ đáng tin cậy của hàng vạn HS trên cả nước chọn đăng ký xét tuyển sinh vào học hằng năm. Toàn thể CBCC đã không ngừng quyết tâm phấn đấu xây dựng Nhà trường về mọi mặt: phát triển đội ngũ, hoàn thiện và cải tiến chất lượng dạy học, củng cố và xây dựng CSVC trang thiết bị phục vụ dạy học.

Trường ĐHSPĐN là trường ĐH đầu tiên tại VN được lựa chọn thực hiện đánh giá ngoài chất lượng GD bởi một đơn vị kiểm định độc lập

Đất nước bước vào thời kỳ đổi mới, Trường ĐHSP Đà Nẵng cũng vận hành theo sự đổi mới đó. Không chỉ đổi mới từ trong nhận thức mà phải đổi mới ở mọi việc làm, giải pháp thực hiện. Xác định mắt xích của đổi mới giáo dục phổ thông chính là đổi mới công tác đào tạo giáo viên, thời gian qua, Trường Đại học Sư phạm  đã chủ động mời giới thiệu các chuyên gia đầu ngành về bồi dưỡng lại cho toàn thể CBGV các chuyên đề. Trước hết, về chương trình đào tạo, tổ chức biên soạn lại CT đào tạo hiện hành theo hướng phát triển năng lực người học, bám sát định hướng đổi mới, chương trình, SGK phổ thông và chuẩn nghề nghiệp GV phổ thông, xây dựng đề cương chi tiết các môn học.  Đã rà soát, chỉnh sửa và hoàn thiện  27 khung chương trình đào tạo theo định hướng hình thành phẩm chất và năng lực cho SV, tăng cường các môn học tự chọn, tăng khối kiến thức nghiệp vụ Sư phạm, tăng cường giờ thực hành thực tế tại các trường phổ thông lên 25%, trước đây là 20% tổng khối lượng kiến thức của chương trình.

Tăng cường tính tự học, tự nghiên cứu cho SV báo chí

Không phải bây giờ mà ngay từ năm học 2010, Trường ĐHSP ĐHĐN đã triển khai và  áp dụng các đề tài NCKH, các nguồn đầu tư cho đổi mới và nâng cao chất lượng giảng dạy. Hiện tại, trường đã xây dựng NHCH Tự luận và Trắc nghiệm (Khoảng 10.000 câu hỏi) theo đúng quy trình kỹ thuật để tách khâu, KTĐG KQHT của HS độc lập với giảng dạy nhằm công khai chất lượng dạy và học. Trường cũng thường xuyên lấy ý kiến phản hồi của SV góp ý cho GV, các phòng, khoa để BGH có những chỉ đạo kịp thời trong công tác đào tạo giáo sinh.

Nhà trường đã khuyến khích và ưu tiên kinh phí cho viết giáo trình, xây dựng BGĐT đưa lên mạng, cũng như định hướng cho các Khoa, GV chọn các đề tài NCKH cấp trường ĐHSP và cấp ĐHĐN theo hướng đổi mới Giáo dục theo Nghị quyết số 29-NQ/TW, nhất là đổi mới CT, SGK sau 2015. Tổ chức nghiên cứu, triển khai các đề tài khoa học về vấn đề đổi mới giáo dục- đào tạo, ưu tiên những đề tài theo hướng đổi mới CT, SGK, đặc biệt là tìm hiểu, phân tích thực trạng của các hoạt động dạy và học hiện nay ở các bậc học.

Từ chỗ xác định: đánh giá chất lượng dịch vụ giáo dục qua ý kiến của SV  là hết sức cần thiết; lãnh đạo Trường đã giao công việc lấy ý kiến phản hồi của   SV cho tổ khảo thí và đảm bảo chất lượng. Không chỉ đảm bảo tính khoa học, chính xác, linh hoạt trong đánh giá  mà quy trình đánh giá còn đảm bảo tính khách quan thể hiện ở việc, các lãnh đạo, cán bộ quản lý tham gia giảng dạy cũng được đánh giá tương tự như với GV; kết quả sau khi xử lý phiếu thăm dò, lần thứ nhất được niêm phong trong phong bì có đóng dấu của nhà trường gửi riêng đến từng người được đánh giá. Chỉ khi kết quả thăm dò lần thứ hai có những tồn tại lặp lại như lần thứ nhất thì mới phải chuyển cho khoa xử lý và nếu tái lặp, hiệu trưởng sẽ chịu trách nhiệm việc xử lý. Nhiều SV năm thứ tư của Trường ĐHSP Đà Nẵng đã thừa nhận: các thầy cô giáo của Trường giảng dạy nhiệt tình, đầu tư vào bài giảng ở trên lớp nhiều hơn so với năm học trước,  chấm dứt tình trạng dạy chay, thầy đọc, trò ghi  thụ động. Một nội dung khác Trường ĐHSP-ĐHĐN đang thực hiện là tăng cường ứng dụng CNTT trong GD và QL, tạo môi trường tương tác tích cực phục vụ dạy học. Các khoa, phòng đều có website phục vụ hoạt động giáo dục. Trong thời gian tới trường động viên tất cả các GV đều xây dựng website của mình để thực hiện công tác đào tạo.

Tăng cường tính thực hành, rèn luyện nghiệp vụ sư phạm cho SV chính là giải pháp tối ưu của đào tạo đáp ứng nhu cầu xã hội. Nhằm tạo điều kiện cho GV và SV chuyển từ cung cấp kiến thức là chính sang rèn luyện khả năng tự học, tự thích ứng với đổi mới, xây dựng ý thức khát vọng tự học suốt đời cho SV.  Để SV khi ra trường  có thể hòa nhập, bắt kịp ngay vào việc thực hiện CT, SGK mới , đảm nhận tốt việc giảng dạy ở phổ thông, Trường ĐHSP  đặc biệt quan tâm rèn luyện nghiệp vụ sư phạm cho các giáo sinh qua tiếp cận với các trường “vệ tinh”, nghĩa là  chủ động thiết lập quan hệ giữa trường ĐHSP với các trường phổ thông, nhằm tăng cường thời lượng, bám sát hơn nữa thực tiễn giáo dục phổ thông. Thời gian qua, trường đã phối hợp chặt chẽ  với các Sở GD&ĐT Đà Nẵng, Quảng Nam và các trường trong việc tổ chức thực tập sư phạm. Đã xây dựng kế hoạch thí điểm  đổi mới TTSP, lựa chọn và thiết lập 4 trường vệ tinh ở thành phố Đà Nẵng nhằm đối mới hoạt đông NVSP và thực tập Sư phạm. Nhà trường đã chủ động mời các Thầy cô giáo có nhiều kinh nghiệm ở Sở GD&ĐT ĐN về giảng dạy các chuyên đề cho SV của trường. Hằng năm sau mỗi kỳ TTSP nhà trường luôn tổ chức Hội thảo để mời Lãnh đạo 2 Sở GD&ĐT ĐN & QN, BGH các trường về trường ĐHSP để có những trao đổi, góp ý rút kinh nghiệm,  bàn bạc về việc đổi mới chương trình đào tạo giáo viên theo hướng phát triển năng lực giúp cho nhà trường có các điều chỉnh bổ sung vào chương trình đào tạo hằng năm.

Dịp này, Chính phủ cũng tặng cờ Đơn vị dẫn đầu phong trào thi đua năm học 2013-2014 cho Trường ĐH Sư phạm, ĐH Đà Nẵng.

Nhà trường đang chuyển mô hình đào tạo giáo viên dạy học một môn cụ thể sang mô hình đào tạo giáo viên có khả năng giảng dạy tích hợp, có nền học vấn rộng, có chuyên môn giỏi, thành thạo về nghiệp vụ, dựa vào khung chương trình có khả năng phát triển chương trình và xây dựng kế hoạch dạy học cho môn học đó hay đề cương chi tiết Môn học đó.

Một trong những hoạt động nổi trội, có sức lan tỏa của nhà trường, được địa phương ghi nhận, đánh giá cao (thuộc chương trình xây dựng nông thôn mới) là đã tham gia bồi dưỡng và bồi dưỡng lại đội ngũ GV phổ thông của Huyện Hòa Vang (150GV) các chuyên đề: Dựa vào chương trình SGK, để xây dựng kế hoạch ĐH, xây dựng NCKH Tự luận và Trắc nghiệm, xây dựng bài giảng điện tử, thiết kế và quản trị Website.

Công tác quản lý, tổ chức đào tạo của các bộ phận chức năng trong trường đã thay đổi theo hướng tiếp cận kết quả đầu ra. Cụ thể là tập trung vào kiểm tra, đánh giá sản phẩm của quá trình đào tạo theo hướng bám sát chuẩn nghề nghiệp GV phổ thông. Những SV không đạt các chuẩn đầu ra cần phải đào tạo và tự đào tạo lại cho đến khi nào đạt chuẩn thì tốt nghiệp.

Để giúp đẩy mạnh hơn các nội dung hoạt động nêu trên, trường cũng đã thành lập Trung tâm bồi dưỡng giáo viên và CBQLGD. Trung tâm là đầu mối để tổ chức triển khai các hoạt động sư phạm, đặc biệt là các hoạt động liên quan đến đổi mới CT, SGK phổ thông.

Những số liệu, thành quả ấn tượng

Qua 40 năm xây dựng và phát triển, đội ngũ CBVC của Trường ĐHSP hiện có 261 người, trong đó có 13GS-PGS, 65TS và TSKH, 66 NCS, 133Ths…Đây là vốn quý giúp trường không ngừng nâng cao CLĐT, NCKH và HTQT. Hàng năm, Trường tuyển sinh khoảng 2000SV theo học 29 chuyên ngành đào tạo trình độ Đại học; về đào tạo SĐH có 10 chuyên ngành đào tạo Cao học và 1 ngành đào tạo Tiến sĩ. Ngoài công việc GD tại trường ĐHSP, GV của trường còn tham gia GD các môn cơ bản, các môn KHXH, các môn KHGD cho các trường thành viên thuộc ĐHĐN. Đến nay đã có trên 30.000SV tốt nghiệp ra trường, hầu hết có việc làm ổn định, nhiều em thành đạt ở nhiều vị trí khác nhau, ở nhiều lĩnh vực khác nhau trên khắp các tỉnh, thành miền trung và cả nước.

PGS.TS. Nguyễn Bảo Hoàng Thanh trao giải cho các tác giả đoạt giải trong cuộc thi Sáng tác ca khúc về Trường.

Trong nhiều năm qua, CBCC của trường cũng đã tham gia nghiên cứu nhiều đề tài khoa học cấp nhà nước, cấp Bộ, cấp ĐHĐN, đã được đánh giá nghiệm thu với kết quả tốt. Nhiều hội nghị, hội thảo quốc tế, quốc gia và khu vực thường xuyên được tổ chức tại trường đã góp phần quảng bá hình ảnh của trường, nâng thêm tầm vóc và vị thế của trường ra ngoài xã hội. Tạp chí Khoa học và Giáo dục nhà trường sau một thời gian hoạt động đã được cấp mã số chuẩn ISSN, một số ngành đã được Hội đồng GS nhà nước đưa vào tính điểm công trình KH xét học hàm; tạo ĐK công bố các kết quả NCKH của cán bộ và học viện KH…

Niềm phấn khích lớn đối với tập thể lãnh đạo, CBVC Trường ĐHSP-ĐHĐN, đó là vào tháng 10/2015 vừa qua, Trường ĐHSP Đà Nẵng là trường ĐH đầu tiên tại Việt Nam được thực hiện lựa chọn đánh giá ngoài chất lượng GD bởi một đơn vị kiểm định độc lập.

Không thể liệt kê hết những phần thưởng, danh hiệu cao quý mà Đảng, nhà nước, Bộ GD&ĐT, UBND TP Đà Nẵng, tỉnh Quảng Nam cùng các tổ chức khác trao tặng cho Trường ĐHSP Đà Nẵng. Thay mặt tập thể nhà trường đón nhận Cờ Thi đua của Chính phủ trao tặng trong ngày vui kỷ niệm 40 năm, Hiệu trưởng nhà trường tự tin khẳng định: “Chúng ta có quyền tin tưởng rằng, Trường ĐHSP-ĐHĐN sẽ có tầm vóc lớn lao, sánh vai cùng với các trường ĐH lớn trong cả nước, trong khu vực và quốc tế”.