Di sản người anh hùng Tây Nguyên giữa lòng Khu Dự trữ sinh quyển thế giới Kon Hà Nừng
Thứ tư - 06/08/2025 14:59
Khu nhà tưởng niệm Anh hùng Đinh Núp tại làng Stơr (xã Tơ Tung, huyện K’Bang, tỉnh Gia Lai) là một điểm đến đặc biệt, gắn với không gian lịch sử, văn hóa và thiên nhiên đặc sắc của vùng cao nguyên phía Đông Trường Sơn. Nằm trong vùng lõi của Khu Dự trữ sinh quyển thế giới cao nguyên Kon Hà Nừng – được UNESCO công nhận vào năm 2021. Nơi đây không chỉ lưu giữ ký ức về một con người anh hùng mà còn kết nối hài hòa giữa di sản lịch sử và bảo tồn sinh thái bền vững.
Sinh năm 1914 tại làng Stơr, Đinh Núp lớn lên giữa những tháng ngày đầy biến động khi thực dân Pháp liên tục bắt phu, cướp bóc, làm tan nát bao mái nhà người dân Tây Nguyên. Trong một lần quân Pháp đột kích làng, ông đã dũng cảm ở lại, dùng nỏ phục kích bắn trúng lính Pháp, làm dấy lên tinh thần phản kháng trong cộng đồng. Từ đó, ông trở thành người lãnh đạo kiên trung, dẫn dắt đồng bào Ba Na, Ê Đê xây dựng làng chiến đấu, tổ chức đội du kích với vũ khí thô sơ như cung nỏ, bẫy đá, chông tre để chống trả các cuộc càn quét ác liệt của kẻ thù. Dưới sự chỉ huy của ông, người dân không chỉ bảo vệ được buôn làng mà còn góp phần quan trọng vào phong trào kháng chiến toàn quốc. Năm 1955, ông được Chủ tịch Hồ Chí Minh phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân – người Tây Nguyên đầu tiên nhận vinh dự này.
Khu nhà tượng niệm anh hùng Núp. (Ảnh: https://dulichkbang.com/).
Nhằm ghi nhớ công lao to lớn ấy, năm 2010, Khu nhà tưởng niệm Anh hùng Núp được khởi công xây dựng tại chính quê hương ông – làng Stơr và khánh thành vào ngày 6/5/2011. Khu nhà tưởng niệm là hạng mục trung tâm trong quần thể di tích lịch sử làng kháng chiến Stơr, với diện tích hơn 5 ha. Công trình được đầu tư khoảng 7,5 tỷ đồng, gồm các hạng mục như nhà tưởng niệm theo kiến trúc nhà sàn truyền thống Bahnar, không gian trưng bày tư liệu, hiện vật, nhà thủy tạ, tượng và mộ tượng trưng của Anh hùng Núp. Toàn bộ khu vực được quy hoạch hài hòa với cảnh quan núi rừng, tạo nên một không gian thiêng liêng và gần gũi. Bên trong nhà tưởng niệm trưng bày hơn 400 hình ảnh, hiện vật, tư liệu quý về cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của Anh hùng Đinh Núp – người con ưu tú của dân tộc Bahnar, người lãnh đạo kiên cường của phong trào kháng chiến chống Pháp ở Tây Nguyên. Nơi đây cũng tái hiện những mô hình làng chiến đấu, công cụ sản xuất, bẫy chông và sinh hoạt văn hóa của cộng đồng Bahnar thời kháng chiến, góp phần khắc họa chân thực một giai đoạn lịch sử hào hùng của dân tộc.
Khu trưng bày những hiện vật đặc trưng cho văn hóa người Bahnar. (Ảnh: https://dulichkbang.com/).
Điều đáng chú ý là làng Stơr và khu tưởng niệm hiện nằm trong không gian sinh thái đặc biệt của Khu Dự trữ sinh quyển thế giới cao nguyên Kon Hà Nừng, bao gồm Vườn quốc gia Kon Ka Kinh và Khu bảo tồn thiên nhiên Kon Chư Răng. Việc bảo tồn và phát huy giá trị khu di tích không chỉ phục vụ công tác giáo dục truyền thống mà còn góp phần thúc đẩy mô hình phát triển bền vững dựa trên nền tảng di sản văn hóa bản địa và đa dạng sinh học. Đây là minh chứng sinh động cho sự gắn kết giữa bảo tồn lịch sử và gìn giữ thiên nhiên trong bối cảnh phát triển hiện nay. Đối với giảng viên, sinh viên và các nhà nghiên cứu, khu nhà tưởng niệm Anh hùng Núp là một địa chỉ học tập thực tế giàu ý nghĩa, nơi kết nối liên ngành giữa lịch sử, môi trường, văn hóa và phát triển cộng đồng. Hành trình đến với Khu nhà tưởng niệm Anh hùng Đinh Núp không chỉ là chuyến tham quan, mà còn là dịp để thế hệ trẻ hiểu hơn về giá trị của ký ức dân tộc, đồng thời nuôi dưỡng ý thức gìn giữ di sản và trách nhiệm với môi trường sinh thái – điều đang ngày càng trở nên cấp thiết trong chiến lược phát triển bền vững của đất nước.