“Từ thành phố Đà Nẵng đẹp như mơ, mái trường Đại Học Sư Phạm thân yêu rực rỡ trong ánh nắng chan hòa. Trên giảng đường thênh thang lộng gió, những nhà giáo tương lai đang viết tiếp vần thơ. Bài thơ từ 50 năm trưởng thành qua gian khó, từ buổi ban đầu chỉ cát trắng mênh mông, lớp lớp thầy cô với niềm tin và sức sống, đã xây dựng ngôi trường này tươi thắm một rừng hoa”(*).
Đúng như lời ca của một ca khúc viết về mái Trường Đại học Sư phạm – Đại học Đà Nẵng được trích dẫn trên đây, cuối năm 1976, Bộ Giáo dục đã quyết định thành lập Cơ sở Cao đẳng Sư phạm Quảng Nam Đà Nẵng và cử một đoàn cán bộ, giáo viên do Thầy PGS.TS.Trần Xuân Nhĩ phụ trách, vào Đà Nẵng để xây dựng Trường. Trụ sở chính đầu tiên của Trường là Trường Nữ Trung học Hồng Đức, địa chỉ tại 17 đường Lê Duẩn. Sau đó, Trường được giao thêm một cơ sở rộng lớn ở Hòa Khánh, chính là khuôn viên Trường Đại học Sư phạm tọa lạc hôm nay.
Cao đẳng Sư phạm Đà Nẵng – tên mái trường thân yêu của chúng tôi – lớp giáo viên đầu tiên đặt chân đến đây, “Từ buổi ban đầu chỉ cát trắng mênh mông, đêm nghe sóng vỗ chập chùng, trường của tôi nằm trên biển cát, chiều chiều nghe vang xa tiếng hát, Đà Nẵng ơi! Nắng sớm lung linh mây chiều xa khơi” (**).
Cơ ngơi của Trường lúc ấy chỉ có một ngôi nhà 3 tầng cũ kĩ, vừa là nơi làm việc của các phòng ban vừa là phòng Hội trường vừa là giảng đường. Xung quanh là 2 dãy nhà cấp 4 đơn sơ là các phòng học. Vậy mà đến hôm nay, khi đi ngang cổng trường tôi bỗng ngỡ ngàng vì khối nhà tầng đồ sộ sừng sững trước chính diện cũng như các khu vực khác quanh trường. Ngôi nhà 3 tầng cũ tuy được nâng cấp hết mức vẫn như lọt thỏm giữa những khối kiến trúc mới hiện đại văn minh và đẹp đến say lòng. Cảm giác về cái cao – rộng hôm nay trùm lên cái bé nhỏ ngày xưa gợi cho ta bao niềm suy tưởng: Có cái bé nhỏ ngày xưa mới có cái cao lớn hôm nay! Cái cao lớn hôm nay vẫn biết bảo vệ chở che và trân trọng cái bé nhỏ ngày xưa! Nhưng, đó mới chỉ là sự thay đổi bên ngoài, cái dễ nhìn thấy của cơ sở vật chất, cái chính của sự đổi thay ngoạn mục là sự trưởng thành nhanh chóng của quy trình nâng cấp từ Cao đẳng lên Đại học, từ mục tiêu, nội dung đào tạo, từ đội ngũ giảng viên, từ giảng dạy và nghiên cứu khoa học.
Thầy giáo Đinh Gia Hòa (người mang đàn Accordeon) và các thầy cô giảng viên của Trường.
Mời các bạn hãy trở về với Cao đẳng Sư phạm ngày xưa: Giảng viên chúng tôi phần lớn từ miền Bắc vào với tấm bằng tốt nghiệp Đại học Sư phạm Huế, Vinh hay Hà Nội. Ngoài một trái tim đầy nhiệt huyết, chúng tôi gần như không có một tài sản gì đáng kể: vài bộ áo quần đơn sơ trong một cái túi xách, cái va li cũ sờn da hay cái rương gỗ bạc màu. Chúng tôi đến với bãi cát trắng mênh mông và chung tay nhau xây dựng từ đầu. Ngày nay các bạn giảng viên phần lớn là thạc sĩ, tiến sĩ, Phó Giáo sư, Giáo sư… các bạn tha hồ thể hiện tài năng trên những giảng đường thênh thang lộng gió, trong những phòng thí nghiệm hiện đại, trong những phòng học ngập tràn máy vi tính và những thiết bị điện tử cao cấp. Ngày xưa chúng tôi ở trong những căn phòng chật chội ẩm thấp, với một chiếc giường gỗ hẹp và một chiếc rương gỗ ở đầu giường , ngày nay các bạn được ở trong những căn nhà rộng rãi thoáng mát với đầy đủ những tiện nghi trang thiết bị hiện đại của thế giới văn minh. Ngày xưa, phương tiện đi lại chủ yếu là đi bộ hay xe đạp. Lúc đó tôi có một chiếc xe máy YAMAHA cũ rích nhưng cũng đủ làm phương tiện chủ lực để Khoa có thể nhờ đi đây đó mua sắm vật liệu để tăng gia sản xuất hay nuôi cá trong hồ. Cái hồ này do thầy trò chúng tôi tự đào thành ao, nay là hồ sen xinh đẹp và thoang thoảng hương thơm. Ngày nay, đi dạy, đi công tác hay đi công việc riêng phần lớn các bạn đều có ô tô riêng với tay lái điệu nghệ vi vu khắp phố phường Đà Nẵng. Ngày xưa chúng tôi vẫn dạy tốt học tốt nhưng trong điều kiện rất khó khăn thiếu thốn, ngày nay các bạn có cả một kho báu về cơ sở vật chất về trang thiết bị tiếp cận với những kỹ thuật cao của thế giới văn minh. Ngày xưa, chúng tôi chỉ đào tạo giáo viên cho Quảng Nam – Đà Nẵng và các tỉnh Miền Trung Tây nguyên, ngày nay các bạn bay đến khắp mọi vùng miền của Tổ quốc và còn bay qua những chân trời xa trên thế giới.
Tôi chỉ đơn cử một bộ môn để thấy sự trưởng thành ngoạn mục của Đại học Sư phạm từ Cao đẳng Sư phạm như thế nào: Bộ môn Âm nhạc được đưa vào giảng dạy ở Trường Cao đẳng Sư phạm ngay từ khi thành lập Trường. Nhưng lúc đó chỉ có một giáo viên với trình độ Trung cấp Âm nhạc, sau đó có thêm 1 sinh viên khoa Văn và 1 sinh viên khoa Toán Lý có năng khiếu âm nhạc được giữ lại dạy Nhạc. Cơ sở vật chất thì chỉ có vài cây đàn ghita và một đàn Accordéon . Biên chế tổ chức thì ban đầu thuộc về Khoa Văn-Nhạc-Đoàn Đội, rồi qua Khoa Tâm lý-Giáo dục, Khoa Khoa học Xã hội… nghĩa là chỉ một tổ bộ môn nằm trong các khoa khác. Ngày nay, Khoa Giáo dục Nghệ thuật và Thể chất là một Khoa hùng hậu cả về số lượng lẫn chất lượng, có nhiều Tiến sĩ Thạc sĩ và cử nhân âm nhạc. Cơ sở vật chất thì khang trang hiện đại không khác gì một Khoa của Nhạc viện Quốc gia.
Sau 50 năm xây dựng và phát triển, từ cơ sở Cao đẳng Sư phạm lớn lên thành Trường Đại học Sư phạm đẳng cấp như hôm nay là từ một vườn ươm những mầm xanh hé nụ nay đã thành một rừng cây xanh tốt với những tán lá đung đưa trong gió và vi vu khúc hát lúc chiều về, với những chùm hoa rực rỡ sắc màu và ngan ngát hương thơm. Từ một cánh chim non bay trong khoảng trời có giới hạn nay đã tung cánh đại bàng giữa bầu trời cao rộng, bay đến những chân trời mới rực rỡ ánh sáng tương lai.
Có xưa mới có nay, có nhỏ mới có lớn, có quá khứ mới có hiện tại và tương lai. Nhìn Đại học Sư phạm hôm nay nhớ về Cao đẳng Sư phạm ngày xưa để biết nâng niu trân trọng quá khứ, để có thủy có chung, có nhân có hậu.
Xin cảm ơn cuộc đời đã cho ta giữ lại những ký ức của quá khứ chưa xa – của một thời Cao đẳng Sư phạm gian khó nhưng đầy tự hào – để hãnh diện với Đại học Sư phạm hôm nay và cũng để tiếp thêm năng lượng cho Trường Đại học Sư phạm – Đại học Đà Nẵng tiếp tục bay lên những tầm cao mới.
Đinh Gia Hòa
(Nguyên giảng viên Âm nhạc, Trường Cao đẳng Sư phạm Quảng Nam – Đà Nẵng)
1/ (*) Trích lời ca khúc “Đại học Sư phạm Đà nẵng hướng tới tương lai “ của Nhạc sĩ Đinh Gia Hòa , Hội viên Hội Nhạc sĩ Việt nam ,nguyên giảng viên Âm nhạc Trường Cao đẳng Sư phạn Đà nẵng . 2/ (**) Trích lời ca khúc “ Khi ngày mai em đi xa “ của thầy giáo Vũ Dương Biều nguyên giáo viên Trường Cao đẳng Sư phạm Đà nẵng .